Filmy Barei czy Chmielewskiego ukształtowały w nas sentymentalny obraz PRL-u. Cenzura i jeden oficjalny punkt widzenia starannie zaciemniały rzeczywisty obraz "najweselszego baraku w obozie socjalistycznym". Jednak i w tamtych czasach nie wszystko udawało się zamieść pod dywan. Były afery, które dotykały sfer szczególnie wrażliwych i wymykały się spod kontroli władzy. Okoliczności wielu z nich do dziś nie udało się wyjaśnić. Ucieczka ubeckiego oprawcy Józefa Światły za Zachód była szokiem dla władzy. Efekt potęgował fakt, że zbiegły rozpoczął natychmiast przedstawiać szczegóły walki z opozycją na falach Radia Wolna Europa w cyklu "Za kulisami partii i bezpieki". W latach 60. opinią publiczną wstrząsnęła tzw. afera mięsna. Na jednej ze skazanych osób wykonano karę śmierci. Po latach sąd stwierdził, że wyroki zapadły z rażącym naruszeniem prawa. Kto miał rację? Jak udało się Czesławowi Śliwie założyć fałszywy, austriacki konsulat? Liczba osób oszukanych przez "konsula" jest trudna do ustalenia. Będąc na ławie oskarżonych powiedział bez skruchy: "Dawałem fikcję, namiastkę lepszego życia, którego wszyscy pragnęli". W jaki sposób w kraju kontrolowanym na wylot przez służby, udało się zorganizować międzynarodowy handel złotem i dziełem sztuki, ktrego rozmach do dziś budzi szacunek znawców kryminalistyki? Kto w latach siedemdziesiątych potrafił zorganizować zamach przeciwko bezpiece? Na czym polegał fenomen Jerzego Kalibabki - oszusta matrymonialnego wszechczasów? A przede wszystkim: jak wiele pozostałości po PRL-u tkwi w nas jeszcze dzisiaj? Przejrzyjmy się w lustrze prawdy. Mroczny PRL, czyli afery, które nie pozwolą zasnąć.

W Krakowie entuzjastyczny tłum niósł Wałęsę na rękach, by jak Kościuszko, złożył przysięgę na rynku. Do dzisiaj zachowały się zdjęcia z tego wielkiego, narodowego wydarzenia. Dzięki nim udało zidentyfikować osoby niosące Wałęsę. Wszyscy okazali się TW. Nigdy nie szli na dwuznaczne kompromisy. Głośno mówią o zjawiskach, o których inni boją się mówić. Systematycznie wymazywani ze zbiorowej pamięci pozostają wierni sobie i miłości do prawdy. Historia po latach przyznała im rację. Wciągająca, bardzo osobista opowieść Joanny i Andrzeja Gwiazdów architektów Sierpnia '80 i współtwórców Solidarności. W żadnej innej książce wspomnieniowej nie znajdziemy tylu informacji na temat ludzi zasłużonych w walce o wolną Polskę, a konsekwentnie rugowanych ze zbiorowej świadomości. Po latach prezentowania przez środowiska Jacka Kuronia i Adama Michnika jedynie słusznej wersji dziejów oporu w PRL, dziś za sprawą Joanny i Andrzeja Gwiazdów odkrywamy na nowo tę fascynującą historię. Sławomir Cenckiewicz